W związku z niedawnym zatrzymaniem aktora pod wpływem środków odurzających, pojawiły się pytania dotyczące możliwości stosowania medycznej marihuany w leczeniu. W oświadczeniu, mężczyzna zapewnił, że stosuje medyczną marihuanę jako część swojego leczenia. Pacjenci zadają wiele pytań odnośnie prowadzenia pojazdów po zastosowaniu medycznej marihuany. Czy jest to możliwe?
Prawo w Polsce
Jazda samochodem pod wpływem środków odurzających, w tym medycznej marihuany, jest uznawana za przestępstwo. Niestety, w przeciwieństwie do alkoholu, nie został jeszcze określony dopuszczalny poziom THC we krwi. W związku z tym, niezależnie od celu użycia marihuany – zarówno medycznego, jak i rekreacyjnego – prowadzenie pojazdu jest niezgodne z prawem i naraża na surowe konsekwencje.
W Polsce nie ma uregulowań prawnych dotyczących dopuszczalnej ilości substancji odurzających lub psychoaktywnych we krwi. Zgodnie z prawem, posiadanie i stosowanie tych substancji jest nielegalne, dlatego nie ma mowy o ustalonych normach i dopuszczalnych stężeniach we krwi.
W przypadku prowadzenia pojazdów, decydujący jest wynik testu narkotykowego, a nie konkretne stężenie substancji we krwi, na przykład:
- 200 ng/ml bezpośrednio po spożyciu marihuany
- 5 ng/ml kilka tygodni po spożyciu
Ostatecznie, pozytywny wynik testu narkotykowego jest uznawany za przestępstwo, niezależnie od celu użycia medycznej marihuany.
Co grozi za prowadzenie samochodu pod wpływem marihuany ?
W Polsce nie ma rozróżnienia między zatrzymaniem kierowcy pod wpływem marihuany medycznej czy rekreacyjnej. Zgodnie z przepisami, marihuana jest uznawana za narkotyk, a prowadzenie pojazdu pod jej wpływem jest zabronione. Zgodnie z artykułem Art. 178a § 1 Kodeksu Karnego:
„Kto, znajdując się w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego, prowadzi pojazd mechaniczny w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2″.
Jeśli osoba zatrzymana była wcześniej skazana za prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat. Prowadzenie pojazdu pod wpływem środka odurzającego może być również uznawane jako wykroczenie. W takim przypadku obowiązuje Art. 87 § 1 Kodeksu Wykroczeń:
“Kto, znajdując się w stanie po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka, prowadzi pojazd mechaniczny w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, podlega karze aresztu albo grzywny nie niższej niż 50 złotych.”
W przypadku popełnienia wykroczenia, sąd może orzec zakaz prowadzenia pojazdów. Ponadto, przepisy przewidują surowsze kary dla osób, które pod wpływem środków odurzających spowodują wypadek.
Jak interpretować prawo ?
Kodeks Karny oraz Kodeks Wykroczeń mówią o prowadzeniu pojazdów pod wpływem środka odurzającego. Niestety, nie ma jednoznacznej definicji tych pojęć, a granica między nimi jest niejasna i zależy od podejścia funkcjonariuszy.
Jeśli zostanie udowodnione, że osoba zatrzymana była pod wpływem środka odurzającego, co mogło wpłynąć na jej sprawność psychomotoryczną, zostanie odpowiedzialna na podstawie przepisów Kodeksu Karnego.
Natomiast jeśli nie udowodniono, że substancja odurzająca miała wpływ na prowadzenie pojazdu, zatrzymany odpowie na podstawie przepisów Kodeksu Wykroczeń. Aby określić wpływ środka odurzającego na organizm, potrzebne jest ustalenie dowodów, takich jak badania lub zeznania świadków, które potwierdzą sposób zachowania osoby zatrzymanej. Na tej podstawie biegli określą stopień zaburzenia świadomości sprawcy.
Jak długo THC utrzymuje się w organizmie ?
Wiele zależy od indywidualnych cech organizmu oraz częstotliwości stosowania. Przyjęcie marihuany regularnie przez długi czas może skutkować jej wykryciem nawet do kilku miesięcy po zaprzestaniu stosowania, zwłaszcza w przypadku testów na obecność narkotyków.
Jeśli podczas kontroli drogowej zostanie przeprowadzony test na obecność substancji odurzających i zostanie wykryta obecność marihuany, kierowca może utracić prawo jazdy.
Działanie niepożądane po medycznej marihuanie wpływające na prowadzenie pojazdów
Prowadzenie pojazdów pod wpływem składników konopi zwiększa ryzyko wypadku drogowego ze względu na krótkotrwałe negatywne działanie kannabinoidów na funkcje psychomotoryczne.
Najczęstszymi działaniami niepożądanymi kannabinoidów wpływających na zdolność prowadzenia pojazdów
- zaburzenia koordynacji,
- osądzenia sytuacji,
- euforia,
- upośledzenie pamięci krótkotrwałej
- przetwarzania informacji,
- zawroty głowy,
- senność oraz
- możliwość omdlenia.
Zaleca się wstrzymanie się od prowadzenia pojazdów mechanicznych od 4 do 8 godzin po przyjęciu leku, w zależności od indywidualnej reakcji pacjenta. W Polsce najbardziej dostępną formą medycznej marihuany jest susz, a akceptowaną formą podania leku jest waporyzacja (inhalacja).
Zgodnie z wytycznymi College of Family Physicians of Canada, okres powstrzymania się od prowadzenia pojazdów po inhalacji wynosi 4 godziny, po spożyciu doustnym 6 godzin, a w przypadku wystąpienia stanów euforycznych – 8 godzin po inhalacji lub spożyciu doustnym.
Czy możliwa jest zmiana prawa ?
W grudniu 2019 roku poseł Jarosław Sachajk zwrócił się do Ministerstwa Zdrowia z interpelacją w sprawie dopuszczalnych poziomów składników konopi medycznych i siewnych w organizmie. Ich pytanie było związane z legalizacją medycznej marihuany w Polsce oraz zniesieniem działania psychoaktywnego THC w obecności CBD. Wskazywali również na brak uregulowań prawnych, który powoduje wiele trudności, na przykład, osoby, które nie stosowały konopi od dłuższego czasu, mogą mieć pozytywny wynik narkotestu podczas zatrzymania przez policję. Niestety, ich starania w celu zmiany przepisów w tym zakresie zostały odrzucone.
Polska należy do krajów o najwyższych karach za prowadzenie pojazdów pod wpływem substancji odurzających. Wiele innych państw, mimo podobnych restrykcji, określa dopuszczalny poziom metabolitów THC we krwi. To pozwala na prowadzenie pojazdów po zastosowaniu konopi. W świetle tego, zmiany w przepisach są niezbędne, ponieważ szkodzą one pacjentom, którzy korzystają z medycznej marihuany w leczeniu swoich dolegliwości.
Prowadzenie pojazdów pod wpływem medycznej marihuany jest zabronione, a kary za naruszenie prawa są surowe. W Polsce nie ma ustalonych dopuszczalnych poziomów składników konopi medycznych i siewnych (THC) we krwi. Jednak ma to miejsce w niektórych krajach UE i USA. W przypadku zatrzymania przez policję i przeprowadzenia testu, można stracić prawo jazdy. Pacjenci stosujący medyczną marihuanę powinni wstrzymać się od prowadzenia pojazdów mechanicznych, zwłaszcza bezpośrednio po inhalacji lub spożyciu doustnym. Najlepiej jest poczekać kilka godzin przed prowadzeniem pojazdu, a indywidualny czas oczekiwania zależy od sposobu przyjmowania marihuany i reakcji organizmu na jej działanie.